TẠI SAO DOANH NGHIỆP CẦN ĐẦU TƯ VÀO VỐN TỰ NHIÊN?

Trong những năm gần đây, các doanh nghiệp lớn bắt đầu áp dụng các tiêu chí về Môi trường, Xã hội, Quản trị hay còn gọi là ESG để sàng lọc các khoản đầu tư tiềm năng. Trong đó tiêu chí Môi trường được đặt lên hàng đầu. Tiêu chí này giúp doanh nghiệp xem xét cách đầu tư vào thiên nhiên, hoặc điều chỉnh cách vận hành trong mối quan hệ với thiên nhiên. Trong một bài viết khác, Gaia sẽ giới thiệu kỹ hơn về các tiêu chí Xã hội và Quản trị, còn bài viết này sẽ tập trung vào tiêu chí Môi trường, mà trung tâm của nó là việc đầu tư vào vốn tự nhiên.

Vốn tự nhiên là tập hợp các tài sản của hệ sinh thái, kết hợp với các các nguồn vốn khác (vốn xã hội, vốn con người) tạo ra các dịch vụ thiết yếu cho phát triển kinh tế - xã hội và hỗ trợ phúc lợi của con người (Costanza và Daly 1992). Có thể chia vốn tự nhiên ra 2 loại là:

1.   Vốn tự nhiên dạng vật chất: bao gồm mọi sự vật thiên nhiên hiện hữu trên trái đất như các loài động thực vật, tài nguyên khoáng sản, nước, không khí, đất…

2.   Vốn tự nhiên dạng sinh thái: bao gồm mọi dịch vụ, tài sản con người tạo ra từ các hệ sinh thái: lương thực, nước, điều hòa khí hậu, thụ phấn, kiểm soát dịch bệnh, giá trị văn hóa, tinh thần…

Rõ ràng là để có cuộc sống thịnh vượng, chúng ta cần phải bảo vệ và phục hồi thiên nhiên. Bởi mọi dịch vụ, hàng hóa thiết yếu mà chúng ta có đều khởi nguồn từ thiên nhiên.Tuy nhiên mãi đến những năm 1970, khi Thế giới đã bắt đầu được cảnh tỉnh bởi các thảm họa môi trường, các nhà kinh tế học mới bắt đầu mô tả môi trường tự nhiên như là một loại tài sản/nguồn vốn tự nhiên mà doanh nghiệp cần cân nhắc trong quá trình sản xuất kinh doanh.

Và phải đến những năm gần đây, khai niệm Vốn tự nhiên mới thực sự được sử dụng trong các quá trình ra quyết định của một số chính phủ và các doanh nghiệp hàng đầu. Theo đó môi trường tự nhiên được xem xét như là các tài sản có giá trị, cần được quản lí, định giá, hạch toán. Đồng thời những tác nhân có thể ảnh hưởng đến tài sản vốn tự nhiên trong việc cung cấp các hàng hóa và dịch vụ trong tương lai cũng được xem xét.Tuy nhiên, hiện nay, rất nhiều doanh nghiệp vẫn coi vốn tự nhiên là tài sản miễn phí và được định giá kinh tế không phù hợp, dẫn đến việc quản lí không bền vững.

Theo ông Dominic Scriven, Chủ tịch Công ty Dragon Capital: ‘Tổng GDP trên toàn thế giới hiện có khoảng $100 trillion/năm, thì các nguồn vốn tự nhiên âm thầm hỗ trợ tạo ra nguồn GDP của toàn thế giới được đánh giá lên đến $125 trillion/năm”.

Chỉ tính riêng giá trị kinh tế của 17 dịch vụ hệ sinh thái cho toàn bộ sinh quyển (năm 1997) có giá trị trung bình ước tính là 33 nghìn tỷ đô la Mỹ mỗi năm. Những giá trị kinh tế sinh thái này hiện không được tính toán là nguồn vốn tạo ra thu nhập quốc dân GDP và chúng không có thuộc tính giá vì chúng tồn tại chủ yếu bên ngoài thị trường toàn cầu.Sự biến mất, suy giảm vốn tự nhiên do các hoạt động tàn phá thiên nhiên như: phá rừng, ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu, ngày càng tăng cao, nhưng không có một phân tích tiền tệ chính thống nào thực sự phân tích về sự biến mất/suy giảm nguồn vốn này.

Đại dịch Covid 19 đã gây thiệt hại nặng nề cho các nền kinh tế. UN dự báo nền kinh tế thế giới sẽ thiệt hại ít nhất 8,5 nghìn tỷ USD và hơn 35 triệu người sẽ rơi vào cảnh đói nghèo nhất. Có lẽ đây là khủng hoảng kinh tế tồi tệ nhất kể từ khủng hoảng kinh tế những năm 1930 đến nay. Cũng theo UN, hiện có khoảng 850.000 loại virus từ động vật có thể bị lây qua con người, nếu như chúng ta không bảo vệ thiên nhiên.

Việc đầu tư vào thiên nhiên, bảo vệ các hệ sinh thái sẽ giúp chúng ta ngăn chặn được các đại dịch tiếp theo. Đây là nhận định của không chỉ Gaia mà còn rất nhiều nhà khoa học và các tổ chức kinh tế hàng đầu thế giới.Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, nếu ta đầu tư 1$ vào vốn tự nhiên, chúng ta sẽ thu về tới 9$. Diễn đàn Kinh tế Thế giới (World Economic Forum) cho rằng: Chúng ta chỉ cần 140 tỷ đô la mỗi năm cho tới 2030 để khôi phục và bảo vệ được 30% hành tinh này khỏi bị phá huỷ.Rõ ràng là, các doanh nghiệp cần nhìn nhận đúng hơn về nguồn vốn tự nhiên, và đưa vốn tự nhiên vào quá trình hạch toán kinh doanh để từ đó có những đầu tư thích đáng, thông thái cho nguồn vốn tự nhiên này.

Trồng rừng cùng với Gaia là một cách đầu tư hiệu quả và thông thái vào nguồn vốn tự nhiên, giúp doanh nghiệp kinh doanh bền vững và tạo tác động lâu bền.